Gia đình – Nơi tổn thương và tha thứ luôn song hành

Nhà ông Tám Hên có một cái lệ bất thành văn, là không ai nói lời xin lỗi.

Cái tiệm tạp hóa nhỏ của ông nằm lọt thỏm trong con hẻm ở Gò Vấp, bán đủ thứ từ chai nước mắm tới cây kim sợi chỉ. Ông Tám là người khó tánh, cả đời lam lũ, mặt mày lúc nào cũng đăm đăm. Ông ít khi cười, nói chuyện với con cái cũng chỉ toàn câu ra lệnh. Con trai ổng, thằng Long, thì ngược lại. Nó hai mươi mấy tuổi, mới đi làm, đầu óc lúc nào cũng bay bổng, hay có mấy ý tưởng mà ông Tám cho là “tào lao mía lao”.

Thành ra, nhà ông không ngày nào là không có chuyện

“Long! Mày coi lại cái kệ hàng coi! Mày xếp vầy ma nó mua!”

“Thì con đang tính đặt cái kệ mới trên mạng nè ba, cho nó gọn gàng, chuyên nghiệp.”

“Chuyên nghiệp cái gì! Tốn tiền! Mày làm như cái nhà này giàu lắm vậy!”

“Trời ơi ba! Thời buổi giờ phải vậy người ta mới ghé chứ!”

Cuộc nói chuyện lúc nào cũng kết thúc bằng tiếng thở dài của má thằng Long và sự im lặng nặng nề của hai cha con. Không ai xin lỗi ai. Sáng hôm sau, mọi chuyện lại như cũ. Ông Tám vẫn càu nhàu. 

Thằng Long vẫn lầm lì. Họ cứ làm tổn thương nhau bằng những lời nói vô tình, rồi lại tự cho mình cái quyền được tha thứ một cách hiển nhiên, vì họ là gia đình. Gia đình mà, có gì đâu mà phải khách sáo. Họ nghĩ vậy.

Đỉnh điểm là cái hôm thằng Long tự ý dùng tiền lương của mình đi đăng ký một khóa học pha chế. Nó muốn mở thêm một xe cà phê nhỏ trước tiệm tạp hóa để kiếm thêm thu nhập. Nó nghĩ đó là một ý tưởng tốt. Nhưng khi nó hồ hởi khoe với ba nó, thứ nó nhận lại là một gáo nước lạnh.

Ông Tám đập bàn, mắt long lên: “Mày có hỏi tao một tiếng nào chưa? Mày nghĩ mày đủ lông đủ cánh rồi hả? Cái tiệm này là mồ hôi nước mắt của tao cả đời, không phải chỗ cho mày muốn làm gì thì làm!”.

Thằng Long, bị chạm vào lòng tự ái, cũng gân cổ lên cãi: “Con cũng muốn phụ ba, muốn cái nhà này khá lên thôi! Sao ba không bao giờ chịu nghe con nói? Hay ba sợ con giỏi hơn ba?”.

Câu nói cuối cùng như một nhát dao. Mặt ông Tám sầm lại. Ông không nói thêm một lời nào, lẳng lặng quay lưng bỏ vào trong. Cái bóng lưng của ông hôm đó sao mà nó nặng nề đến thế.

Từ hôm đó, hai cha con không nói với nhau nửa lời. Họ sống chung một nhà mà như hai người xa lạ. Không khí trong nhà đặc quánh lại, đến cả tiếng thở cũng nghe mệt mỏi. Má thằng Long lủi thủi dọn bữa cơm, chỉ có tiếng chén đũa va vào nhau. Bà nhìn chồng, nhìn con, đôi mắt lúc nào cũng như sắp khóc.

Thằng Long thấy khó chịu, nhưng cái tôi của nó quá lớn. Nó nghĩ nó không sai. Nhưng mỗi lần nhìn thấy ba nó lụi cụi một mình dọn hàng, tấm lưng còng xuống, mái tóc thêm nhiều sợi bạc, lòng nó lại nhói lên. Nó nhớ lại câu nói của mình. Nó biết mình đã sai. Nhưng lời xin lỗi sao mà nó nghẹn lại ở cổ họng. 

Khó nói quá. Ba nó chắc cũng hiểu mà, cần gì phải nói ra.

Rồi một tối, má nó lên cơn đau tim, phải nhập viện gấp

Cái tin đó như một tiếng sét đánh ngang tai hai cha con. Mọi giận hờn, tự ái, cố chấp bỗng dưng tan biến hết. Chỉ còn lại nỗi sợ hãi tột cùng. Họ vội vã đưa bà vào bệnh viện.

Trong hành lang bệnh viện lạnh lẽo, trắng toát, hai cha con ngồi cạnh nhau trên hàng ghế chờ. Im lặng. Nhưng sự im lặng lần này không phải là sự hận thù, mà là sự hối hận và lo lắng đến tột độ.

Thằng Long nhìn ba nó. Lần đầu tiên nó thấy ba nó bất lực. Người đàn ông cả đời gồng gánh, mạnh mẽ như cây cổ thụ, giờ ngồi đó, hai tay ôm lấy mặt, bờ vai run lên. Không có tiếng khóc, nhưng thằng Long biết, ba nó đang tan vỡ từ bên trong.

Nó khẽ đặt tay lên vai ba. Nó thấy vai ba giật nảy mình.

Nó hít một hơi thật sâu, cái lời mà nó đã giữ trong lòng mấy tuần nay, cuối cùng cũng bật ra được, dù giọng nó run run, khản đặc:

“Ba… Con xin lỗi.” Chỉ ba chữ.

Ông Tám không ngẩng mặt lên. Ông chỉ lắc đầu, giọng nghẹn ngào: “Lỗi của tao. Lỗi tại tao hết…”.

Hai người đàn ông không nhìn nhau, nhưng họ biết, họ đã tha thứ cho nhau. Lời xin lỗi muộn màng đó không chỉ dành cho những chuyện đã qua, mà còn cho cả những lần họ làm tổn thương nhau trong quá khứ mà chưa một lần nói ra.

Khi má nó tỉnh lại, thấy hai cha con ngồi cạnh giường, bà mỉm cười yếu ớt. Bà không biết chuyện gì đã xảy ra, nhưng bà cảm nhận được, không khí đã khác, lòng bà như trút đi cục tạ vậy.

Sau một tuần, má nó được về nhà. Tối đó, sau bữa cơm, thằng Long lẳng lặng gọt một dĩa trái cây, hai tay bưng ra mời ba nó.

“Dạ, con mời ba ăn trái cây.”

Ông Tám đang xem ti vi, ngẩng lên nhìn con trai, rồi nhìn dĩa lê trắng muốt, được gọt khéo léo. Ông “ừ” một tiếng, cầm lấy một miếng.

“Mua đâu mà ngọt bây.” Ông nói, mắt vẫn dán vào màn hình.

Thằng Long đứng đó, mỉm cười. Nó biết, đó là cách ba nó nói: “Cảm ơn con”.

Gia đình là một nơi kỳ lạ. Là nơi ta làm tổn thương nhau nhiều nhất bằng những lời nói vô tình, vì ta nghĩ người thân sẽ luôn ở đó và tha thứ. Nhưng cũng chính vì vậy, đó là nơi cần những lời xin lỗi chân thành nhất.

Không phải để khách sáo, mà để cho nhau biết rằng, dù có chuyện gì xảy ra, ta vẫn thương yêu và trân trọng nhau. Một lời xin lỗi, một lời cảm ơn đúng lúc, đôi khi có thể hàn gắn lại những vết nứt mà ta cứ ngỡ là “lẽ đương nhiên” nó phải tự lành. 

Nguyên Tác An Hậu 

• Giữ tâm như nước, ấy là lẽ dưỡng mệnh lâu dài
• Vì sao càng văn minh, người ta càng cảm thấy mình cô đơn?
• Học thức và làm người – Một lỗ hỏng âm thầm trong guồng máy hiện đại