Hiểu thêm được một phần của nỗi khổ – Ta lại thêm được một phần khoan dung

Có một thứ cảm giác kỳ lạ mà người từng tổn thương sâu sắc sẽ cảm nhận rõ: đó là oán giận. 

Nó không cần bùng nổ bằng gào thét, cũng không nhất thiết phải nước mắt dâng trào. Nó âm ỉ, âm ỉ, như một hòn than nóng đỏ giấu trong lồng ngực, tưởng đã nguội, nhưng chỉ cần chạm lại, là vẫn thấy rất đau rát.

Ai ai cũng từng bị hiểu lầm. Bị phản bội. Bị bỏ rơi. Bị làm nhục. Có khi là từ người lạ, nhưng đa phần, là từ người mình từng yêu thương, từng tin tưởng, từng hết lòng.

Chúng ta giận họ. Chúng ta kể lại bao lần. Nhớ từng câu nói. Từng ánh mắt. Từng sự hờ hững của họ khiến lòng ta đau như cắt. Ta cứ nghĩ, họ đã làm vậy vì họ xấu xa, ích kỷ, hoặc lạnh lùng. 

Ta ghim trong lòng, không phải vì chuyện đó quá to lớn, mà vì… nó không bao giờ có một lời giải thích. Lòng ta cứ hỏi tại sao? Tại sao? 

Nhưng rồi, một ngày, ta bắt đầu chứng kiến cuộc đời họ. Lặng yên quan sát, từ những mảnh vỡ mà họ vô tình để lộ ra.

Ta biết, họ cũng từng bị bỏ rơi.
Ta biết, họ lớn lên trong một gia đình khuyết thiếu yêu thương.
Ta biết, họ từng tin người và bị phản bội đến hoang mang cả niềm tin vào lòng tốt.
Ta biết, họ từng muốn làm người tốt, mà không ai cho họ cơ hội.
Và ta biết, ngay cả khi làm điều sai với ta, trong lòng họ cũng đã từng giằng co, day dứt.

Chính lúc đó, ta hiểu được: người làm ta đau, hóa ra, họ cũng từng rất khổ.
Và thật lạ… khi hiểu được họ từng khổ đến cỡ nào, cái oán thù trong lòng ta cũng tự nhiên… tan đi. Cái xấu ác trong tâm ta như tan chảy đi. 

Chúng ta thường được dạy phải tha thứ. Nhưng, nếu ta tha thứ mà không hiểu họ, đó chỉ là ta đang vô tình nén nỗi đau xuống đáy, rồi sẽ có một ngày, nó lại trồi lên. 

Tha thứ thật sự, phải bắt đầu từ sự hiểu: Hiểu vì sao người đó hành xử như vậy. Hiểu điều gì bên trong họ đã méo mó, đổ vỡ, tan nát. Bởi nếu họ đang hạnh phúc, họ sẽ không đối xử với ta như thế. 

Không ai sinh ra đã muốn làm người tệ. Nhưng đau khổ kéo dài, có thể làm người ta trở nên chai lì. 

Sợ bị tổn thương đến mức sẵn sàng tổn thương người khác trước, họ không hề hay biết điều đó. Sống thiếu tình thương đến mức không biết cách cho đi, cũng chẳng biết cách nhận về.

Kẻ từng bị đánh, dễ trở thành người đánh lại người khác.
Kẻ từng bị hắt hủi, dễ trở thành người không biết cách yêu thương.
Kẻ từng bị cười nhạo, dễ mang trong lòng nỗi cay độc.

Nên khi một người làm tổn thương ta, nếu đủ sức bình tâm để thấy những bóng tối phía sau họ, ta sẽ hiểu rằng: đằng sau một hành vi xấu là một linh hồn chưa từng được chữa lành.

Chính vì thế, nhà văn người Pháp Victor Hugo từng nói:

“Đằng sau mỗi con người là một câu chuyện mà bạn chưa biết. Hãy dịu dàng với họ.”

Câu chuyện của một người cha

Tôi từng đọc một lá thư chia sẻ từ một người con, kể về người cha mà cậu đã giận suốt 20 năm. Người cha ấy nghiện rượu, thường la mắng, nhiều khi đánh đập. Cậu lớn lên trong sự sợ hãi, rồi căm ghét. Thề rằng, sẽ không bao giờ trở thành người như ông.

Mãi đến khi lớn, khi mẹ mất, cậu quay về quê và vô tình đọc được một chồng thư cũ. Trong đó có một lá thư ông từng viết cho vợ, khi còn là thanh niên, từng đi lính, chứng kiến bạn thân chết trong tay mình, từng trở về với hai bàn tay rướm máu và nỗi ám ảnh suốt đời. 

Lá thư khắc họa một người đàn ông yếu đuối, tổn thương và cô đơn, không khác gì một đứa trẻ lạc đường trong chính căn nhà mình.

Cậu khóc. Và lần đầu tiên trong 20 năm, cậu nhìn cha mình không phải như một kẻ đáng giận, mà là một người… cần được ôm lấy.

Phía sau con người là một linh hồn đang lạc lối

Sự đời nhiều khi, ta chỉ nhìn qua một lớp vỏ là vội kết luận. Nhưng ít ai đủ kiên nhẫn nhìn vào nội tâm người khác.

Người mẹ độc đoán có thể là người từng bị mẹ mình áp đặt.
Người yêu bạn rời bỏ bạn, có thể, không phải vì bạn chưa đủ tốt, mà vì họ chưa từng tin rằng tình yêu là điều bền vững.

Cổ nhân có câu:

“Tri nhân bất tri tâm”: biết người chưa chắc đã hiểu lòng người.

Và trong Tứ Thư, có câu:

“Thánh nhân bất vị ác nhân nhi vi ác, vị kỳ bất tri dã.”
(Thánh nhân không xem kẻ làm điều ác là kẻ xấu, mà là kẻ chưa biết điều đúng.)

Đây không phải là lời bao biện cho cái sai. Mà là lời cảnh tỉnh: Nếu cứ giữ mãi oán hận, bạn sẽ giống như người uống thuốc độc để mong người khác chết.
Còn nếu hiểu được nỗi đau của người khác, bạn sẽ đủ rộng lượng để buông tay và bước tiếp.

Thấu hiểu là ánh sáng để xua tan bóng tối

Hiểu – không phải để quên. Cũng không phải để cho phép người khác tiếp tục làm tổn thương bạn.
Hiểu – là để bạn không còn làm nô lệ cho oán hận nữa.
Hiểu – là để trái tim bạn mềm lại, không vì yếu đuối, mà vì đã mạnh mẽ đến mức không cần phải ghim giữ đau thương nỗi khổ bên mình.
Hiểu – là khi bạn nhìn người kia, và có thể nói: “Tôi không còn giận anh nữa. Tôi thương cả vết thương anh chưa kịp chữa lành.”

Vì tha thứ không phải là cho họ, mà là tha cho chính mình. Rồi lòng khoan dung sẽ lấp đầy trái tim bạn một lần nữa, khi bạn buông xuống thêm một lần oán hận. 

Nguyên Tác An Hậu 

• “Không là gì trong mắt người Đời” – Khởi đầu của sự tự do nội tại
• Khi bạn muốn người khác Phục mình, nhưng họ chẳng Trọng bạn. Tại sao?