Uống trà dưỡng tâm, những lợi ích và những cấm kỵ cần biết

Uống trà dưỡng tâm, những lợi ích và những cấm kỵ cần biết

 Đối với người phương Đông, không chỉ là thức uống đơn thuần, mà còn là tinh hoa văn hóa, là nghệ thuật, là triết lý sống, là cầu nối giữa con người với vũ trụ. 

 Thưởng trà theo mùa: mùa xuân uống trà hoa, mùa hè nhâm nhi trà xanh, mùa thu tận hưởng trà ô long, mùa đông sưởi ấm bằng trà đỏ. 

• 10 loại thực phẩm Trung Quốc này không an toàn. Bạn vẫn mua chúng chứ?
• Đêm Trung Thu nghe khúc Nghê Thường
• Tai tượng Thần dung chứa cả càn khôn, cứu nhà Tu Dung thoát khỏi đại nạn

Một buổi cuối tuần rảnh rỗi, pha một ấm trà, nhấp từng ngụm, hương trà lan tỏa dịu dàng, tâm hồn chợt tĩnh lặng, nhịp sống chậm lại, và con người như hòa vào nhịp điệu thiên nhiên.

Cuộc đời con người cũng giống như thưởng trà ban đầu có chút đắng chát, đến trung niên thì đắng hòa ngọt, khi về già mọi thứ trở nên bình thản.

Trà dạy con người nhìn nhận nhịp sống, hiểu được đắng ngọt, và giữ tâm bình thản trước mọi biến cố.

1. Nguồn gốc trà

Hình ảnh minh hoạ

Theo truyền thuyết Trung Hoa, Thần Nông là vị Thần nông nghiệp mở ra nền văn minh lúa nước, từng nếm trăm loại thảo dược để phân biệt các loại cây cỏ có lợi và có độc giúp cho con người . 

Một ngày nọ, khi cơ thể bị nhiễm độc bởi những loại cây lạ, Thần Nông tình cờ nếm lá trà và nhận ra khả năng thanh lọc, giải độc kỳ diệu của nó. Từ khoảnh khắc đó, trà được xem như “thần dược”, món quà của thiên nhiên, nuôi dưỡng cả thân lẫn tâm.

Những giống trà hoang dã cao quý, như Long Tỉnh Tây Hồ, Vũ Di Nham, Phổ Nhĩ Vân Nam  đều bắt nguồn từ các cây trà nguyên thủy, sinh trưởng tự nhiên trên núi non, hút tinh hoa trời đất và khí trường suối đá.

 Qua hàng nghìn năm, con người học cách hái, chế biến và thưởng thức trà. Thời Thương Chu, trà được phơi nắng. Đến thời Hán, người ta kết hợp trà với hành, gừng, táo, vỏ cam, thảo mộc khác, vừa tạo hương vị vừa nâng cao tác dụng dưỡng sinh.

 Qua các triều đại Đường, Tống, Minh, Thanh, nghệ thuật pha trà từ bát đỉnh đến ấm chén dần hoàn thiện, tạo nên nền văn hóa trà sâu sắc, nơi trà không chỉ là thức uống mà còn là phương tiện tu tâm, dưỡng tính, hòa hợp giữa con người và thiên nhiên.

Mỗi tách trà, từ lá trà thuần khiết đến nước sôi tinh khiết, đều mang trong mình tinh hoa trời đất, phản chiếu sự tĩnh lặng và hài hòa của vũ trụ. Uống trà, con người không chỉ cảm nhận hương vị mà còn hòa nhịp với nhịp điệu thiên nhiên, rèn luyện thân tâm, và nhận ra rằng sức khỏe, đạo đức và tinh thần là một thể thống nhất.

2. Trà và đạo sự hòa hợp của thiên, địa, nhân

Trong văn hóa phương Đông, trà được xem là biểu tượng của sự giản dị, thanh tịnh và cân bằng. Người xưa có câu: “cơm đạm trà thanh”, nhấn mạnh lối sống giản dị, hài hòa âm dương ngũ hành. 

Cơm và trà là hai mặt bổ sung cơm nuôi thân, trà nuôi tâm và điều hòa âm dương. Ăn uống thiên lệch âm dương dẫn đến mất cân bằng cơ thể, sinh bệnh tật, trà giúp cân bằng, thanh lọc và duy trì sức khỏe bền vững.

Trong đạo gia xem con người như là tiểu vũ trụ, trà là cầu nối giữa con người và vũ trụ. Thưởng trà, con người quan sát nhịp điệu tự nhiên, cảm nhận tinh hoa trời đất, suối đá, núi non. Trà tạo nên ba tầng trải nghiệm:

– Trà thú:niềm vui vật chất, bàn trà đẹp, dụng cụ cổ kính, nước trà thơm mượt.  Trà cảnh là trải nghiệm thiên nhiên và nội tâm, “tự nhiên và nhân văn” hòa quyện.

Và trà đức giúp tu dưỡng đạo đức, tinh thần, nâng cao khí chất, hình thành nhân cách trà nhân.

Qua quá trình thưởng trà, cơ thể sinh ra nội cảnh kinh mạch, tạng phủ, máu huyết, bách hài đều được nước trà thấm nhuần. Trà giúp tinh thần an lạc, cơ thể nhẹ nhàng, trí tuệ minh mẫn, cảm nhận rõ ràng nhịp sống thiên nhiên và vũ trụ.

3. Tác dụng của trà đối với sức khỏe

Uống trà đều đặn mang lại nhiều lợi ích, đã được khoa học hiện đại chứng minh:

– Giảm nguy cơ bệnh tim mạch: trà giàu polyphenol giúp giảm cholesterol, cải thiện sức khỏe tim mạch.

– Cải thiện kiểm soát đường huyết: giúp người tiểu đường kiểm soát lượng đường máu.

– Chống oxy hóa và giảm viêm: giảm stress oxy hóa tế bào, ức chế viêm, giảm nguy cơ ung thư.

– Hỗ trợ tiêu hóa: thúc đẩy vi khuẩn có lợi đường ruột, điều hòa hệ tiêu hóa.

– Giảm căng thẳng, lo âu: trà giúp ổn định cảm xúc, tạo tâm lý bình thản.

– Tăng cường trí nhớ và khả năng nhận thức: caffeine và L-theanine trong trà cải thiện chức năng não.

– Hỗ trợ giảm cân và đốt cháy mỡ: polyphenol và caffeine thúc đẩy trao đổi chất, tăng đốt cháy năng lượng.

Như vậy, trà không chỉ là thức uống mà còn là phương tiện dưỡng sinh, cân bằng tâm thân, giúp con người nhận ra nhịp điệu sống tự nhiên, học cách hài hòa với vũ trụ.

4. 18 điều cấm kỵ khi uống trà

Hình ảnh minh hoạ

Dù trà mang lại nhiều lợi ích, không phải ai cũng phù hợp, và có những trường hợp cần kiêng cữ:

– Thận trọng khi dùng trà với thuốc: tannin và theophylline phản ứng với một số loại thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị.

– Sốt không uống trà: caffeine làm tăng nhiệt cơ thể, giảm hiệu quả thuốc hạ sốt.

– Người cao tuổi tránh trà sống: dễ kích ứng dạ dày, gây đau.

– Người suy dinh dưỡng không uống trà: trà phân giải chất béo, làm tình trạng dinh dưỡng xấu đi.

– Phụ nữ mang thai hạn chế trà: tránh ảnh hưởng đến trí não thai nhi, hạn chế kích thích từ caffeine.

– Bệnh nhân loét dạ dày hạn chế trà đặc: trà kích thích tiết axit, làm vết loét nặng hơn.

– Không uống nước trà đầu: nước rửa trà chứa tạp chất, nên pha lại nước sôi.

– Không uống trà để qua đêm: trà để lâu mất vitamin, dễ ôi thiu.

– Bệnh nhân cao huyết áp tránh trà đặc: caffeine có thể làm tăng huyết áp.

– Không uống trà quá nóng: gây tổn thương niêm mạc thực quản, lâu dài có thể dẫn đến biến đổi tế bào.

– Bệnh nhân thiếu máu hạn chế trà: axit tannic cản trở hấp thụ sắt.

– Người suy nhược thần kinh thận trọng uống trà đặc: dễ mất ngủ, làm bệnh nặng hơn.

– Bệnh nhân gan hạn chế uống trà nhiều: gan khó chuyển hóa caffeine, dễ gây hại.

– Trẻ em không uống trà đặc: gây thiếu sắt, ảnh hưởng phát triển.

– Bệnh nhân sỏi tiết niệu tránh trà nhiều: oxalate trong trà kết hợp canxi tạo sỏi.

– Say rượu thận trọng uống trà: tăng gánh nặng cho tim và thận.

– Không uống trà khi bụng đói: cản trở tiêu hóa, gây hồi hộp, đau đầu, khó chịu.

– Bệnh nhân tim mạch hạn chế trà đặc: caffeine và theophylline kích thích tim, dễ nhịp tim nhanh, ngoại tâm thu.

Văn hóa trà không chỉ dừng ở thưởng thức hương vị mà còn là nghệ thuật sống. Người xưa nói “trong trà có đức.” Trà không chỉ dạy về vị giác, mà còn dạy con người về đạo đức, sự kiên nhẫn, tĩnh lặng và tinh thần hòa hợp.

Thưởng trà là hành trình tinh thần: một tách trà đẹp mắt, nước trà trong, hương dịu dàng, nhấp từng ngụm, cơ thể và tâm trí dần hòa hợp. Trà giúp nhận ra nhịp điệu tự nhiên, cảm nhận tinh hoa trời đất, suối đá, núi non, hòa hợp thiên  địa nhân. 

Trong trà có đức, trong trà có đạo, và qua trà con người học được cách sống an yên giữa thế gian, hòa hợp với chính mình và vũ trụ. Thưởng trà đúng cách nuôi dưỡng thân tâm, cân bằng âm dương, thanh lọc cơ thể, nâng cao khí chất và đạo đức. Mỗi tách trà là trải nghiệm tuyệt vời, đưa con người trở về với thiên nhiên, nhận thức nhịp sống tự nhiên, và thấu hiểu giá trị sức khỏe, tinh thần và hạnh phúc.

Tiểu Hoa biên tập

Theo: secretchina