Phát hiện pho mát lâu đời nhất thế giới trên xác ướp 3.600 năm tuổi ở Trung Quốc

Một phát hiện khảo cổ học đặc biệt đã thu hút sự chú ý của cộng đồng khoa học khi các nhà nghiên cứu xác định được loại pho mát lâu đời nhất thế giới trên xác ướp 3.600 năm tuổi tại lưu vực Tarim, thuộc khu vực Tây Bắc Trung Quốc.

• Tìm thấy bùa hộ mệnh 1.600 tuổi mô tả cảnh vua Solomon đâm chết quỷ dữ
• Bí ẩn “bản sao linh hồn” nữ giáo viên người Pháp thế kỷ 19
• Sau 12 năm chiến thắng ung thư, giáo sư y khoa chia sẻ 4 bí quyết

Pho mát cổ xưa

Một thập kỷ sau khi phát hiện những xác ướp còn nguyên vẹn tại sa mạc Taklamakan, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc phân tích DNA từ loại pho mát cổ xưa này. Đây là loại pho mát lâu đời nhất từng được tìm thấy trong các hồ sơ khảo cổ học.

Một xác ướp từ nghĩa trang Xiaohe ở lưu vực Tarim khô cằn, thuộc vùng Tân Cương của Trung Quốc, được nhìn thấy với pho mát kefir rải rác quanh cổ.

Kết quả phân tích cho thấy người dân thời đó, thuộc nền văn hóa Xiaohe, đã biết cách sản xuất pho mát bằng cách sử dụng vi khuẩn để cải thiện thực phẩm. Phát hiện này còn cung cấp thông tin quan trọng về cách vi khuẩn đóng vai trò trong việc theo dõi sự lan truyền của các ảnh hưởng văn hóa qua nhiều thời kỳ.

Theo Giáo sư Christina Warinner từ Đại học Harvard, nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell mở ra một cánh cửa mới cho các nghiên cứu về DNA cổ đại, với công nghệ hiện đại mà các nhà khoa học ngày nay có thể thực hiện, điều mà trước đây chưa thể tưởng tượng được.

Bà Warinner giải thích, ngày nay, thực phẩm lên men chủ yếu được làm từ một số ít loại vi khuẩn và nấm men thương mại được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, nhưng ít ai biết về các loại vi khuẩn truyền thống mà con người đã sử dụng trong quá khứ để tạo ra các thực phẩm quan trọng như bánh mì, pho mát, bia và rượu vang.

Một nhóm nghiên cứu do nhà cổ sinh vật học Trung Quốc, Qiaomei Fu làm trưởng nhóm đã phân tích DNA từ pho mát và xác định rằng, nó chứa DNA của dê và gia súc. Họ cũng phát hiện ra loại vi khuẩn kefir, một loại pho mát phổ biến đến ngày nay, đã có mặt trong pho mát từ 3.600 năm trước.

Phương pháp sản xuất kefir

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, không giống như các phương pháp làm pho mát ở Trung Đông và Hy Lạp, người Xiaohe không pha trộn sữa từ nhiều loài động vật khác nhau khi sản xuất kefir.

Phát hiện này giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách vi khuẩn probiotic – một loại vi khuẩn có lợi – đã tiến hóa qua hàng nghìn năm. Những nghiên cứu này không chỉ làm sáng tỏ cách chế biến thực phẩm thời cổ đại mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự tương tác của con người với thế giới vi sinh.

Cuối cùng, các nhà khoa học cho rằng pho mát và các sản phẩm từ sữa đã có vai trò quan trọng trong cuộc sống từ hàng nghìn năm trước và tiếp tục là một phần thiết yếu của nền văn hóa và thực phẩm ngày nay.

Những mẩu pho mát này được tìm thấy trong quá trình khai quật khảo cổ từ năm 2002-2004 tại khu chôn cất Xiaohe, trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc.

Nghĩa trang Xiaohe được xây dựng trên một cồn cát tự nhiên với hàng trăm xác ướp bí ẩn nằm trong các quan tài gỗ lớn. Qua kiểm tra ADN, những người trong quan tài ở đây được xác định có nguồn gốc liên quan đến người châu Âu và châu Á, Discovery News dẫn lời một chuyên gia của viện Max Planck, Đức, cho hay.

Theo nhóm nghiên cứu, người cổ đại có thể đã tin rằng pho mát được chôn cùng với người chết để họ có thể thưởng thức ở thế giới bên kia. Phát hiện này cung cấp các bằng chứng nghiên cứu trực tiếp về phương pháp lên men sữa từ thời cổ đại.

Chế biến pho mát được biết đến ở các khu vực Bắc Âu vào khoảng đầu thiên niên kỷ 6 trước Công nguyên, phổ biến ở Ai Cập và Lưỡng Hà trong thiên niên kỷ 3 trước Công nguyên. Trước phát hiện này, các nhà nghiên cứu chưa từng tìm thấy các mẩu pho mát có từ xa xưa.

(Tổng hợp)