Vợ bạn chớ nên động, chồng bạn chớ nên gần là giới hạn của đạo nghĩa

Vợ bạn chớ nên động, chồng bạn chớ nên gần là giới hạn của đạo nghĩa

Trong Tây Du Ký, khi thầy trò Đường Tăng đi qua Hỏa Diệm Sơn, Tôn Ngộ Không tìm đến Thiết Phiến công chúa mượn quạt ba tiêu, hai bên xảy ra xung đột. Sau đó, Tôn Ngộ Không lại quay sang nhờ Ngưu Ma Vương giúp đỡ, nhưng rồi lại gây mâu thuẫn với Ngọc Diện công chúa.

• Con trâu – Biểu tượng thiên thượng gửi gắm về con đường tu dưỡng
• Làm đẹp tự nhiên tại nhà: bí quyết “trắng da dài tóc”
• Người con dâu bị ghét bỏ và chiếc hộp gỗ cất giấu bí mật bất ngờ

Một người là vợ chính thất, một người là thiếp nhỏ của Ngưu Ma Vương. Vì thế, Ngưu Ma Vương vô cùng tức giận, mắng Tôn Ngộ Không:

“朋友妻不可欺” nghĩa là, vợ bạn bè chớ nên động, nay ngươi vừa động đến vợ ta, lại còn hại cả thiếp ta, thật là vô lễ quá mức!”

Từ đó, tình huynh đệ kết nghĩa giữa hai người tan vỡ, họ từ bằng hữu trở thành kẻ thù đối đầu. Ở đây, câu nối tiếp của “朋友妻不可欺” chính là: “朋友妾不可灭, nghĩa là thiếp của bạn chớ nên hại”. Ý nghĩa đối với vợ hay thiếp của bạn bè, tuyệt đối không được khinh nhờn hay xâm phạm.

Câu nói này vốn dành cho nam giới. Ở đây, chữ “欺” (khi) không chỉ có nghĩa là lừa gạt hay bắt nạt, mà còn bao hàm cả ý “chiếm đoạt”. Tức là đối với vợ hay người phụ nữ bên cạnh bạn bè, không bao giờ được có ý nghĩ vượt giới hạn.

Đây là quan niệm đạo đức đã lưu truyền từ ngàn xưa. Trong đời, ai cũng có bạn bè, và điều quan trọng là phải giữ khoảng cách đúng mực với nửa kia của bạn mình. Nếu quá thân mật hoặc có hành vi mập mờ, dễ bị người đời dị nghị, làm tổn hại đến tình bạn và phá hoại hạnh phúc gia đình của người khác.

Đối với nữ giới cũng có câu tương tự “朋友夫不可抚, nghĩa là chồng bạn bè chớ nên gần gũi”

Ở đây, chữ “抚” (phủ) mang nghĩa “chủ động thân cận, ve vãn”. Ý rằng, phụ nữ cũng phải giữ khoảng cách với chồng của bạn mình, không được có hành vi vượt giới hạn.

Người xưa rất coi trọng lễ nghi trong quan hệ nam nữ, câu “nam nữ thụ thụ bất thân” đã được nhắc đi nhắc lại, tức nam nữ không phải vợ chồng thì không được tùy tiện đụng chạm, dù là người trong một nhà cũng phải có chừng mực. 

Trong văn hóa Việt, ta lại thường nghe câu: “con thầy, vợ bạn, gái cơ quan”, đây không hẳn là tục ngữ, cũng không hẳn là thành ngữ, nhưng được xem như một lời răn truyền đời. Ba hình tượng ấy con của thầy, vợ của bạn, và cô gái cùng cơ quan, đều gợi nhắc những mối quan hệ nhạy cảm, cần sự thận trọng.

Thực ra, không phải mọi trường hợp đều cấm đoán tuyệt đối. Học trò lấy con thầy, hay trai gái cùng cơ quan nên duyên, vốn chẳng có gì sai, thậm chí còn được ủng hộ. 

Nhưng trong đời sống, người ta vẫn cảnh báo, bởi những mối quan hệ này dễ nảy sinh học trò yêu con thầy dễ bị cho là “tư lợi”, yêu đồng nghiệp dễ bị đồng nghiệp dị nghị, và đặc biệt là chuyện “vợ bạn”, vốn là điều tối kỵ, phá vỡ cả đạo nghĩa lẫn hạnh phúc gia đình.

Từ xưa đến nay, “người thứ ba” luôn bị xã hội khinh miệt, lên án, dù là nam hay nữ, đều không nên mơ tưởng đến nửa kia của bạn mình. Người độc thân càng phải tìm tình yêu thuộc về chính mình, thay vì chen ngang vào hạnh phúc của người khác.

Thế nhưng, theo thời gian, luân lý xã hội bị xem nhẹ, ngày nay, lại biến tấu thành vợ bạn thì chẳng khách sáo”, dẫn đến không ít bi kịch vợ bị bạn thân cướp mất. 

 Câu nói vui trên mạng “phòng cháy, phòng trộm, phòng bạn thân” cũng phản ánh điều này bởi lòng người đôi khi khó cưỡng lại cám dỗ.

Do đó, lời răn dạy xưa chính là nhắc nhở con người, hãy kiềm chế dục vọng, giữ gìn đạo đức, đừng bao giờ động đến vợ của bạn bè mình, giữ giới hạn trong quan hệ, giữ sự trong sáng trong tình cảm, và giữ sự tử tế trong nhân cách.

Bởi cuối cùng, việc tôn trọng tình cảm của bạn bè và hạnh phúc của người khác cũng chính là cách mỗi người bảo vệ phẩm giá của chính mình.

Tiểu Hoa biên tập